| CHMOD(1) | Kullanıcı Komutları | CHMOD(1) |
İSİM
chmod — dosya kipi bitlerini değiştirir
KULLANIM
chmod |
[ SEÇENEK ...] KİP [,KİP ...] DOSYA... |
chmod |
[ SEÇENEK ...] SEKİZLİK-KİP DOSYA... |
chmod |
[ SEÇENEK ...] --reference=ÖRNEK-DOSYA DOSYA... |
AÇIKLAMA
Bu kılavuzda, chmod komutunun GNU sürümü anlatılmaktadır. chmod, belirtilen her dosyanın kip bitlerini belirtilen KİP'e göre değiştirir. Kip belirtimi yapılacak değişiklilerin sembolik gösterimlerinden oluşabileceği gibi yeni kip bitlerinin belirtildiği bit kalıbını içeren sekizlik sayılardan da oluşabilir.
Sembolik kip sözdizimi:
[ugoa...][[+-=][rwxXstugo...]...][,...]
rwxXst harflerinden birkaçı belirtilebilirken, ugo harflerinden yalnız biri belirtilebilir. Virgüller ile ayrılarak, çeşitli sembolik kipler belirtilebilir.
ugoa harfleri, değiştirilecek dosyaya hangi kullanıcıların erişeceğini belirler:
u sahibi olan kullanıcı
g dosyanın grubunda bulunan kullanıcılar
o dosya grubunun dışındaki diğer kullanıcılar
a bütün kullanıcılar
Şayet bunlardan birisi belirtilmemişse, a seçeneği belirtilmiş gibi işlem yapılır, fakat umask içinde ayarlanmış bitler etkilenmez.
+ işleci, seçilen kiplerin her dosyadaki mevcut kip bitlerine eklenmesini sağlar
- işleci bunları mevcut kiplerden kaldırmaya yarar
= işleci dosyada bulunan izinler üzerine atama yapmaya yarar
= işleci kullanıldıktan sonra eski dosya izinleri geçersiz olur ve yeni atanan izinler kullanılır; dizinlerin kullanıcı ve grup kimliği atama bitleri bu özellikten etkilenmezler.
rwxXst harfleri, etkiledikleri kullanıcılar için, yeni bit kiplerini seçerler:
r oku
w yaz
x çalıştır (dizinler için erişim)
X dizin için veya çalıştırma izni olan kullanıcılar için çalıştır
s çalıştırma için kullanıcı veya grup kimliklerini ayarla
t sınırlı silme bayrağı veya yapışkan bit
Bu harflerin bir veya birkaçı yerine ugo harflerinden yalnızca birini belirtebilirsiniz:
u izinler dosyanın sahibi olan kullanıcılara aittir
g izinler dosyanın sahibi olan gruptaki kullanıcılara aittir
o izinler önceki iki sınıfta belirtilenlerin dışındaki kullanıcılara aittir.
Bir sayısal kip, en az bir en çok dört sekizlik (0 ile 7 arasında) rakamdan oluşur ve her rakam 4, 2 ve 1 değerli bitler birbirine eklenerek elde edilir. Atlanmış her bir basamak sıfır kabul edilir. İlk rakam kullanıcı kimliğine ata (4), grup kimliğine ata (2) ve yapışkan bit (1) özniteliklerinden oluşur. İkinci rakam dosyanın sahibi olan kullanıcı için izinleri seçer: okuma (4), yazma (2) ve çalıştırma (1) izinleri. Üçüncüsü aynı değerleri gruptaki kullanıcılara, sonuncusu da diğer tüm kullanıcılara uygular.
chmod asla, sembolik bağların izinlerini değiştirmez, onların izinlerini chmod sistem çağrıları da değiştiremez. Sembolik bağların izinleri asla kullanılmadığı için, bu temelde bir sorun yaratmaz. Bununla beraber, komut satırında listelenen her bir sembolik bağ için, chmod sembolik bağın hedefi olan dosyanın izinlerini değiştirir. Bunun tersi olarak, chmod, ardışık dizin geçişleri sırasında saptadığı sembolik bağları görmezden gelir.
KULLANICI VE GRUP KİMLİĞİ BİTLERİ
Dosyanın grup kimliği kullanıcının etkin grup kimliğiyle veya kullanıcının ek grup kimliklerinden biriyle eşleşmezse, kullanıcı uygun ayrıcalıklara sahip olmadığı sürece chmod normal bir dosyanın grup kimliği atama bitini (setgid) temizler. Ek kısıtlamalar, KİP veya ÖRNEK-DOSYA kullanıcı kimliği atama (setuid) bitinin ve grup kimliği atama (setgid) bitinin yok sayılmasına neden olabilir. Bu davranış, temel alınan chmod sistem çağrısının ilkesine ve işlevselliğine bağlıdır. Şüphe duyduğunuzda, temeldeki sistem davranışını kontrol edin.
chmod, siz aksini açıkça belirtmedikçe, dizinler için kullanıcı kimliği ve grup kimliği atama bitlerini korur. u+s ve g-s gibi sembolik kiplerle bitleri atayabilir veya temizleyebilirsiniz. Sayısal kipi olan dizinlerde bu bitleri temizlemek için 00755 gibi başa bir sıfır, -6000 gibi başa bir eksi imi veya =755 gibi başa bir eşit imi koymak gerekir.
SINIRLI SİLME BAYRAĞI veya YAPIŞKAN BİT
Sınırlı silme bayrağı ve yapışkan bit tek bir bit olup, bit dosyanın türüne bağlı olarak yorumlanır. Dizinler için bu bit sıradan kullanıcıların kendilerine ait olmayan dizinleri ve dosyaları dizinden silmelerini veya isimlerini değiştirmelerini engeller; bu durumda bit, dizin için sınırlı silme bayrağı adını alır ve genelde /tmp gibi herkesin yazabildiği dizinlerde kullanılır. Bazı eski sistemlerdeki normal dosyalarda bu bit uygulamaların metin bağlamlarının takas alanında saklanmasına ve böylece çalıştırılırken daha hızlı yüklenmesini sağlardı; bu durumda bit yapışkan bit adını alırdı. (Linux çekirdeği bu yapışkan bitleri yoksayar.)
SEÇENEKLER
Her DOSYA'nın kipine belirtilen KİP atanır. --reference seçeneği ile DOSYA'nın kipine ÖRNEK-DOSYA'nın kipi atanır.
-
-c,--changes -
Sadece değişiklik yapıldığında bildirilmesi dışında --verbose gibidir.
-
-f,--silent,--quiet -
Çoğu hata iletisi çıktılanmaz.
-
-v,--verbose -
İşlem yapılan her dosya için bir tanı bilgisi çıktılanır.
-
--no-preserve-root -
Kök dizin ('
/') özellikle işleme alınmaz (öntanımlı). -
--preserve-root -
Kök dizin ('
/') üzerinde ardışık işlem başarısız olur. -
--reference=ÖRNEK-DOSYA -
Bir
KİPbelirtmek yerineÖRNEK-DOSYA'nın kipi kullanılır. -
-R,--recursive -
Dosyalar ve dizinler üzerinde ardışık işlem yapılır.
-
--help -
Yardım metnini gösterir ve çıkar.
-
--version -
Sürüm bilgilerini basar ve çıkar.
Her bir KİP ugoa harflerinin sıfır ya da birinden, +-= imlerinin birinden ve rwxXst harflerinden sıfır veya bir kaçından, ugo harflerinin birinden oluşur.
[ugoa]*([-+=]([rwxXst]*|[ugo]))+')
YAZAN
David MacKenzie ve Jim Meyering tarafından yazılmıştır.
GERİBİLDİRİM
TELİF HAKKI
Telif hakkı © 2021 Free Software Foundation, Inc. Lisans GPLv3+: GNU GPL sürüm 3 veya üstü <http://gnu.org/licenses/gpl.html> Bu bir özgür yazılımdır: yazılımı değiştirmek ve dağıtmakta özgürsünüz. Yasaların izin verdiği ölçüde HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.
İLGİLİ BELGELER
chmod(2)